Val á rétta garðborðinu

Það eru varla til betri leiðir til að njóta þess að vera útivið heldur að sitja við garðborð og sötra morgunkaffið, borða kvöldmat með fjölskyldunni eða eiga góðar samverustundir með vinum. Garðborð er afar hagnýtt útihúsgagn sem verður auðveldleg hjarta garðsins. Það skapar rými til setu og borðhalds þegar sólin skín. En hvaða garðborð ættirðu að velja? Hvaða þættir eru mikilvægir við val á garðborði?

Ýmsir valkostir eru í boði og því getur reynst erfitt að velja vel, þá sérstaklega þegar þú kaupir garðborð í fyrsta sinn. En hafðu engar áhyggjur – þessar gagnlegu leiðbeiningar aðstoða þig við að velja rétta útiborðið fyrir garðinn. Við fjöllum hér um mikilvægustu þættina við val á garðborði.

Hvaða efni ættirðu að velja fyrir garðborðið þitt?

Garðborð fást í mismunandi efnum sem flest eru endingargóð og falleg. Hvert efni hefur sína kosti og galla. Lítum nánar á mismunandi efni til að auðvelda þér valið á borði sem hentar þínum smekk og þörfum.

Viður

Viðargarðborð eru langalgengasta tegundin af útiborðum. Viður er tímalaus klassík sem gefur útisvæðinu hlýju og náttúrulega fegurð. Hann er líka traustur og endingargóður efniviður. Ef vel er hugsað um viðarhúsgögn þá geta þau enst árunum saman. Viður hentar í flest rými. Útiborð úr viði fást í allskyns mismunandi viðartegundum, þar á meðal tekkviði og akasíuviði. Tekkviður er sérstaklega þekktur fyrir að vera framúrskarandi í slæmri veðráttu. Hann er með háu olíuinnihaldi sem hrindir frá sér vatni og skordýrum. Akasíuviður er þekktur fyrir fallegt æðamynstur, vatnsþol og bakteríudrepandi eiginleika.

Ál

Garðborð úr áli eru sterkbyggð og létt og því er auðvelt að færa þau á milli staða. Ál er einnig veðurþolið, ryðvarið og viðhaldslítið. Efnið gefur kost á allskyns fíngerðum og fallegum hönnunum sem færa útisvæðið á næsta plan. Ál er einnig sjálfbærasti efniviðurinn fyrir garðborð þar sem það er yfirleitt endurunnið. Þó verður að segjast að ef ál er eini efniviðurinn í borðinu þá fýkur það auðveldlega í burtu. Borðplata borðsins er hinsvegar oft úr hertu gleri, sem gerir borðið örlítið þyngra.

Stál

Þegar garðborð eru gerð úr ryðfríu stáli þá eru þau ryð-, tæringar- og UV-þolin. Stál er ekki aðeins traust og stöðugt heldur er það einnig í þyngra lagi. Þó á það til að hitna nokkuð mikið í beinu sólarljósi. Stál virkar mjög vel þegar það er sett saman við önnur efni eins og gler eða við. Einnig er auðvelt að húða það eða mála svo að það þoli ryð og útfjólubláa geisla.

Rattan

Rattan er orðið eitt af vinsælustu efnunum í húsgagnasmíði. Efnið er sterkt og endingargott og er að verða sífellt vinsælla þar sem það er nokkuð slitsterkt. Líkt og viður þá er rattan náttúrulegt efni sem gefur útisvæðinu hlýtt og náttúrulegt yfirbragð. Efnið er einnig afar fjölhæft. Þú getur notað það bæði innan- og utandyra. Fyrir umhverfissinnað fólk er rattan fullkomið efni fyrir garðinn þar sem það er sjálfbært. Ekki þarf að saga niður heil tré eða hreinsa heilu skógana til að búa til húsgögn úr rattan. Vínviður er notaður í rattan, sem þýðir að sjálfur skógurinn er látinn vera.

Hvaða lögun garðborðs ættirðu að velja?

Garðborð fást í mismunandi lögunum. Form garðsins hefur áhrif á lögun borðsins. Ef garðurinn er til dæmis kringlóttur eða með rúnnuðum hliðum þá ættirðu að velja borð með svipaðri lögun. Ef garðurinn er með beinum línum þá er hins vegar betra að hafa borðið rétthyrnt eða ferhyrnt. Hér að neðan skoðum við betur hinar ýmsu laganir borða.

Rétthyrnd

Rétthyrnt borð er algengasta lögunin á garðborði. Þessi lögun hentar bæði í inni- og útirými og hún rúmar einnig fleiri manns en önnur borð, þá sérstaklega ef borðið er í stærra lagi. Þessi lögun er einnig afar fjölhæf og hentar í flesta garða og á flesta palla. Rétthyrnt garðborð gæti því verið rétta lögunin fyrir þig ef þú átt stóra fjölskyldu eða ef þér finnst gaman að halda matarboð í garðinum.

Ferhyrnd

Ef þú ert með lítinn garð þá væri sniðugt að skoða ferhyrnt borð þar sem það passar í horn. Þetta er frábær kostur fyrir fjögurra manna fjölskyldu. Þú getur sett nokkur ferhyrnd garðborð hlið við hlið. Líkt og með rétthyrnd borð þá er auðvelt að setja ferhyrnd garðborð upp við vegginn ef þú þarft meira pláss í garðinum þínum.

Sporöskjulaga

Sporöskjulaga borð eru ekki með hornum og þú getur því alltaf bætt fólki við borðið. Þessi tegund borða er yfirleitt í svipaðri stærð og rétthyrnd borð og hýsir því einnig gott magn af fólki. Beygðar brúnirnar fá borðið til að virka minna en það er í rauninni. Borðin geta vissulega fengið útisvæðið til að virka örlítið minna en það er, en þau líta þó yfirleitt frábærlega út í garðinum. Rúnnuð hönnunin er frábær leið til að fegra útisvæðið.

Hringlaga

Hringlaga garðborð eru frábær fyrir litla garða eða palla. Þau bæta nánd við svæðið og eru því tilvalin fyrir notalegar samræður. Engar skarpar brúnir eru á borðunum og því er afar auðvelt að færa þau til. Líkt og með sporöskjulaga borð þá er enginn fastur sætafjöldi og því geturðu endalaust bætt fólki við borðið. Hins vegar geturðu ekki sett hringlaga borð upp við vegginn.

Hvernig þú velur réttu stærðina á garðborði

Þó að útlit garðborðsins sé mikilvægt þá er ennþá mikilvægara að stærðin sé rétt fyrir garðinn og að nóg sætispláss sé fyrir alla fjölskylduna. Það er ekkert varið í það ef ómögulegt er að færa sig til í garðinum af því að garðborðið er of stórt.

En hvernig finnurðu þá réttu stærðina af útiborði fyrir garðinn þinn?

Mældu hversu mikið laust pláss er í garðinum

Rétta garðborðið er nógu stórt til að rúma þann fjölda fólks sem þú vilt hafa í kringum borðið á þægilega máta. Það ætti einnig að gefa fólki færi á að geta hreyft sig um í garðinum. Eftirfarandi eru leiðbeiningar sem gera þér auðveldara fyrir að mæla útirýmið og ákvarða hvaða stærð borðs hentar best.

• Mældu bilið á milli borðsins og enda garðsins.

Áttaðu þig á því hversu mikið pláss verður laust á þessu svæði þegar borðið er komið í garðinn.

• Mældu rýmið í kringum garðinn

Þú þarft einnig að vera viss um að nóg pláss sé til að fólk geti sest niður og staðið upp án vandræða. Góð hugmynd er að skilja að minnsta kosti 75 cm bil á milli borðsins og enda garðsins. Ef garðurinn er stór þá geturðu jafnvel farið upp í 1 m.

• Mældu bilið á milli garðborðsins og annarra hluta

Flestir garðar eru með blómakerum, garðhúsgögnum eða útigeymslukössum. Ef þú vilt ekki færa þessa hluti þá skaltu skilja eftir 75 cm eða 1 m bil frá brún hlutanna að garðborðinu.

Ákveddu sætisfjölda fyrir borðið

Fjöldi sætisplássa ákvarðar einnig stærð útiborðsins. Gott er að hafa 55 – 60 cm bil á milli hvers stól svo að allir sitji þægilega. Ef þú átt ekki stóra fjölskyldu eða þér finnst ekki gaman að halda stóra hittinga útivið þá þarftu ekki endilega stórt garðborð.

Hver er besti liturinn fyrir útiborðið?

Garðborð fást í mismunandi litum og valið fer eftir smekk og óskum hvers og eins. Val á réttum lit er lokaskrefið í átt að draumaborðinu. Viltu að borðið verði miðpunkturinn í garðinum eða viltu frekar að það blandist saman við önnur húsgögn eða hluti í garðinum?

• Léttir tónar – Henta best fyrir afslöppuð og strandarleg útisvæði

• Dökkir tónar – Frábærir til að gefa útisvæðinu nýmóðins og dramatískt yfirbragð

Sniðugt er að bæta fylgihlutum við útisvæðið til að flikka upp á litapallettuna á útihúsgögnunum. Þú getur haft púða, sessur og gólfmottur til að fullkomna útlitið.

Hvernig þú ættir að hugsa um útihúsgögnin þín

Útihúsgögn eins og garðborð eru byggð til að þola allskyns veðráttu. Það þýðir þó ekki að þau þurfi ekki neitt viðhald til að þau haldist falleg allt árið um kring. Það þarf ekki að vera erfitt að viðhalda útihúsgögnunum, en þó þarftu að hafa skilning á því hvernig þú hugsar um mismunandi efniviði. Eftirfarandi eru ráð fyrir viðhald á útiborðinu.

Viðarhúsgögn

Harðviður eins og tekkviður og akasíuviður er í meiri gæðum en mjúkviður og hann þarf því einnig öðruvísi viðhald. Fyrir þessa viðartegund er gott að nota mjúkan bursta eða blautan klút og sápuvatn að minnsta kosti einu sinni á ári. Besti tíminn til að þrífa útiborðið er á haustin áður en veturinn rennur í hlað. Til að viðhalda náttúrulegum viðarlitnum þá er gott að bera viðarlakk á viðinn (betri en venjuleg olía).

Garðhúsgögn úr málmi

Útihúsgögn úr málmi líta vel út en þau ryðga auðveldlega ef ekki er vel hugsað um þau. Auðvelt er að þrífa garðborð úr málmi – það eina sem þú þarft er mild sápa, vatn og svampur eða klútur. Passaðu þó að nota ekki harkaleg efni á málminn. Mikilvægast er að fjarlægja drit af húsgögnunum um leið og þú kemur auga á það.

Garðhúsgögn úr rattan

Auðvelt er að þrífa húsgögn úr rattan svo lengi sem þú þrífur þau reglulega. Annars safnast saman ryk og óhreinindi á milli vefa. Þegar þú þrífur rattanborð þá er best að væta klút með sápuvatni og þurrka varlega af borðinu. Ef þú sérð sprungur á efninu, berðu þá á það soðna hörfræsolíu með mjúkum bursta. Þurrkaðu síðan af því þegar það hættir að draga í sig olíu.

Ertu í leit að rétta garðborðinu? Við hvetjum þig til að skoða úrvalið okkar af garðhúsgögnum